‘Het najaar brengt heel wat nieuwe uitdagingen’

24 juni 2021
Dick van Doorn
Dick van Doorn

De zaken gaan goed bij Akkerbouwbedrijf & Hoevewinkel Van Elven uit Laakdal. Het bedrijf heeft net geïnvesteerd in een John Deere 6R155 , een Grimme Varitron-aardappelrooier en een Asa-lift wortelrooier. Het bedrijf is in volle groei en gaat zowel op de locatie in Laakdal als in Geer uitbreiden. Het familiebedrijf richt zich vooral op de […]

De zaken gaan goed bij Akkerbouwbedrijf & Hoevewinkel Van Elven uit Laakdal. Het bedrijf heeft net geïnvesteerd in een John Deere 6R155 , een Grimme Varitron-aardappelrooier en een Asa-lift wortelrooier. Het bedrijf is in volle groei en gaat zowel op de locatie in Laakdal als in Geer uitbreiden. Het familiebedrijf richt zich vooral op de vermarkting van zijn eigen producten en heeft een eigentijdse boerderijwinkel.

In 2006 namen Stefaan Van Elven en zijn echtgenote Nele Devoghel het akkerbouwbedrijf over van Stefaans ouders, vader Petrus en moeder Yvonne. In die tijd hadden ze 25 hectare, vooral tarwe, suikerbieten, gerst en een klein beetje vollegrondsgroenten. Verder werd nog een gedeelte grond in seizoenspacht gehuurd. Van Elven volgde zijn agrarische opleiding aan het Sint-Jozefinstituut in Geel. Zijn ouders verkochten destijds al consumptieaardappelen aan huis. Op het moment dat Stefaan Van Elven in het bedrijf kwam, moest er natuurlijk een extra inkomen komen en dus besloot de familie om haar producten meer zelf te gaan vermarkten. In 1995 werd naast de aardappelen ook begonnen met de verkoop van wortelen, en in 2016 ook die van ajuinen. ‘Het was wel een werk van lange adem om de verkoop op gang te krijgen, het duurt eigenlijk een ganse generatie’, aldus Van Elven. Zoon Fons Van Elven wil het bedrijf op termijn van zijn ouders overnemen en hoewel de jongste zoon Cyriel nog maar 13 jaar is, toont ook hij veel interesse in het machinegebeuren.

Leveren aan winkels en frituren

Het akkerbouwbedrijf levert van begin af aan ook aardappelen aan winkels en frituren in de ruime regio. Het teeltplan werd op de afzet van friet- en consumptieaardappelen, wortels en ajuinen afgestemd. Rond het jaar 2000 had de Laakdalse familie (inclusief seizoenspacht) zowat honderd hectare akkerbouw en rond 2010 zowat tweehonderd hectare. Momenteel bewerkt men ongeveer driehonderd hectare akkerbouw. De helft van het areaal bestaat uit grond in seizoenspacht. Bij de consumptieaardappelteelt past Van Elven een rotatie toe van 1 op 5. Bij de wortels en de ajuinen een van 1 op 6. ‘Dit is voor de vruchtwisseling heel belangrijk. Hierdoor hebben wij minder kans op ziektes in onze gewassen.’

De thuislocatie, waar de producten verpakt en verdeeld worden en de boerderijwinkel ligt, situeert zich in Laakdal, niet ver van Antwerpen. Volgens de familie zijn de Kempense zandgronden bijzonder goed voor de vroege teelt van aardappelen en wortelen en er wordt ook nog maïs geteeld. Maar het merendeel van het areaal bevindt zich in Haspengouw. In Laakdal staan de koelcellen voor de wortels en de vastkokende aardappelen. Een deel van de opslag van de akkerbouwproducten is in Geer. Daar staat ook de bewaarschuur voor de frietaardappelen. Van Elven wil de omvang van de hangar in Geer binnen twee jaar verdubbelen tot 6.000 vierkante meter. Het verst gelegen perceel bevindt zich in het Waalse Warnant-Dreye, dat 106 kilometer van Laakdal ligt. De periode rond eind april zijn de twee chauffeurs van het akkerbouwbedrijf volop bezig om de consumptieaardappelen te poten.

Nieuwe frigoruimte

In 1992 bouwde de familie een aardappelloods van 800 vierkante meter. In de jaren daarna werd er iedere keer wat aangebouwd. Momenteel staat er in totaal in Geer en Laakdal samen zowat 6.000 vierkante meter aan gebouwen. In Laakdal wordt in juni dit jaar begonnen met de bouw van 150 vierkante meter aan burelen en 300 vierkante meter aan frigoruimte, speciaal voor bewaring van het klaargemaakte product. Bij deze frigoruimte komen ook twee laadkades. Vrijwel alle verpakkingsmachines staan in Laakdal. Daar worden de producten gesorteerd, gewassen, verpakt en verdeeld. De familie Van Elven en vijf vaste medewerkers houden de afdeling in Geer draaiende. In 1993 kocht Van Elven meteen al zijn eerste sorteerlijn van De Bruyne. In de jaren daarna werd de verpakkingslijn steeds verder uitgebreid en geautomatiseerd. Een belangrijke aankoop was een palletiseermachine van Symach uit Zeeland. Van Elven: ‘Door deze palletiseermachine konden wij opeens veel grotere volumes verwerken. Zo gingen wij in 2010 van 20 ton naar 100 ton verwerkte producten per week. In totaal gaat tien procent van het geteelde areaal nog naar de industrie. De rest van de teelten vindt zijn weg naar onder meer winkels, frituren, verwerkers, groothandelaars en spoelbedrijven.

John Deere-fan

Vrijwel alle tractoren en werktuigen staan in Geer in Wallonië omdat in deze regio de meeste percelen te vinden zijn. De akkerbouwers zijn fan van de John Deere-tractoren. In 2014 werkten ze nog met een 7R230, maar die ruilden ze in 2018 in voor een 6R215. In 2020 kochten ze nog een 6R215 bij Agri Geer in Geer. Met de boost erbij beschikt deze tractor over 250 pk. De familie heeft inmiddels nog een 6R155 besteld, maar die moet nog geleverd worden.

Een grotere aankoop voor de akkerbouwer vormen de inmiddels bestelde Grimme Varitron-aardappelrooier en een Asa-lift wortelrooier. Deze werden aangekocht bij Evax. Beide machines worden in juli van dit jaar geleverd. Van Elven: ‘Onze loonwerker liet begin dit jaar weten dat hij stopt. We staan in het najaar dus voor een nieuwe uitdaging. De Grimme Varitron is inderdaad een forse investering, maar hij heeft volgens ons enkele grote voordelen.’ De akkerbouwer denkt dan met name aan het oogstmoment. Met een eigen machine kun je exact de dag bepalen wanneer je oogst en die is natuurlijk heel bepalend voor de kwaliteit bij heel veel gewassen. Verder kun je meer de tijd nemen voor het oogsten waardoor de kwaliteit van je product ook beter kan zijn, je hoeft je niet te haasten en je kunt je ook aanpassen aan de weersomstandigheden.

Grimme GL430-aardappelpoter

Zonder loonwerker verdergaan is wel een grote stap volgens Van Elven, maar na 30 jaar met loonwerkers te hebben gewerkt, is volgens de akkerbouwer de tijd rijp om meer zelf te gaan doen. Je moet dan natuurlijk wel goede chauffeurs hebben voor je machines, maar ook zo heeft de akkerbouwer er twee gevonden. Alleen het inzaaien van de wortels en ajuinen blijft in loonwerkershanden. Dat verzorgt loonbedrijf Van Hauwaert uit Meulebeke.

In 2014 begon Akkerbouwbedrijf & Hoevewinkel Van Elven al met het zelf poten van de aardappels. Daarvoor lieten ze hier zowel het planten als rooien van de consumptieaardappelen verzorgen door een loonwerker uit de regio. Van Elven: ‘We hadden in die tijd echter al ongeveer 85 hectare aan consumptieaardappelen en we wilden zien of het een kostenbesparing opleverde als wij het zelf zouden doen. En dat bleek het geval.’ Dus kochten ze een Grimme GL430-aardappelpoter, waar ze momenteel nog steeds mee werken.

Franse Artec-spuitmachine

Naast de genoemde nieuwe tractoren en oogstmachines heeft de akkerbouwer dit jaar ook zijn ploeg vernieuwd. Hij investeerde in een Kuhn Vari-Master met 5 scharen. 80 centimeter brede banden op de tractoren gebruikte het akkerbouwbedrijf al, maar sinds vorig jaar werd er geopteerd voor een automatisch bandendrukwisselsysteem. Voor de bescherming van de bodemstructuur, volgens Van Elven. Ook werkt het akkerbouwbedrijf met rtk-gps. Zoon Fons zit momenteel in zijn eerste bachelorjaar van de studie Landbouwmechanisatie op Thomas More te Geel. Fons: ‘Wij testten reeds enkele malen variabele meststoffenafgifte via een Kuhn-kunstmeststrooier. Ook hebben wij een zelfrijdende spuitmachine, de F40 van het Franse merk Artec.’ Op deze spuitmachine zit ook sectieafsluiting zodat zeer nauwkeurig gewerkt kan worden zonder verspilling. Bijzonder aan deze spuitmachine is dat de spuitboom voorop zit.

Waar de akkerbouwer ook mee proefdraait, zijn taakkaarten. Hij heeft bij Agrometius al een aantal scans laten maken van zijn akkerbouwpercelen. Op basis daarvan zijn taakkaarten gemaakt, aan de hand waarvan het systeem wordt ingesteld. Zelf dergelijke systemen kopen ziet de akkerbouwer voorlopig niet zitten. Fons: ‘Wij hebben er nog niet genoeg ervaring mee om al te besluiten of wij er financieel of qua efficiëntie veel op vooruit zullen gaan. Het is net als met tractoren en werktuigen, ze moeten zichzelf wel terugverdienen.’ Fons heeft voor zijn studie zijn eindwerk gemaakt over precisielandbouw en kon op die manier al heel wat kennis opdoen. Zo heeft hij bijvoorbeeld gekeken wat een variabele plantafstand bij de consumptieaardappelen kan opleveren voor het eigen bedrijf.

Eigentijdse hoevewinkel

Rtk-gps is niet meer weg te denken.

Zowel bij de uitbreiding in Laakdal als in Geer zullen er bijkomend zonnepanelen geplaatst worden. In Laakdal is momenteel al een 600-tal panelen in gebruik. Daardoor levert de familie niet alleen akkerbouwproducten, maar ook groene stroom ‘uit eigen streek’. Dankzij energieplatform Bolt wordt de overtollige stroom rechtstreeks aangeboden aan lokale consumenten. De familie voorziet nu elf gezinnen van groene stroom en is daar best trots op. Je ziet volgens Van Elven dat consumenten niet alleen wat voeding betreft, maar ook voor energie de korte keten verkiezen. Dat ze zich aansloten bij energieplatform Bolt is overigens een bewuste keuze van de akkerbouwers. Op die manier proberen ze de grote energiebedrijven wakker te schudden. ‘Het idee een beetje van de markt weg te halen bij de grote spelers, strookt mooi met onze kernactiviteit’, aldus de akkerbouwer. ‘Hetzelfde doen wij natuurlijk ook met onze boerderijwinkel en het direct leveren aan winkels en frituren hier in de regio.’

De boerderijwinkel van 40 vierkante meter is in 2018 volledig vernieuwd naar een zelfbedieningswinkel die alle dagen geopend is. In de winkel liggen zowel eigen producten als producten van collega-landbouwers. Je rekent daarbij zelf af via een touchscreen vergelijkbaar met het systeem bij McDonald’s. Van Elven: ‘Mensen hier uit de regio vinden steeds meer de weg naar de boerderij en weten onze verse en eerlijke producten te waarderen.’